Porady dla rodziców dzieci z trudnościami w nauce

Przyczyny niepowodzeń szkolnych uczniów są złożone i wielorakie.

Mogą tkwić np.: w postępowaniu samego ucznia, jego motywach i przejawach, jak również  w niedociągnięciach w pracy dydaktyczno – wychowawczej. Przyczyny te mogą się także odnosić do czynników od ucznia niezależnych np.: zaniedbania środowiskowe, złe warunki bytowo – kulturowe w domu, długotrwała choroba, niekorzystna atmosfera panująca w rodzinie. Istotną przyczyną niepowodzeń szkolnych jest również nieharmonijny rozwój psychofizyczny dziecka, czyli rozwój jest prawidłowy lecz nie przebiega równomiernie we wszystkich funkcjach.

W przypadku stwierdzenia słabej sprawności umysłowej tworzy się wówczas przejaw rozbieżności między wymaganiami szkoły a wynikami nauczania uzyskiwanymi przez poszczególnych uczniów.

Należy skorzystać w tym przypadku z pomocy pedagoga lub psychologa w szkole, a przede wszystkim poddać dziecko badaniom psychologiczno - pedagogicznym.

Badania diagnostyczne prowadzi się na terenie poradni psychologiczno – pedagogicznej ul. Żaków  w Świebodzinie, (tel. 68 457 88 01), gdzie rodzice mogą się zgłaszać bez skierowania. Badania są bezpłatne, odbywają się tylko za zgodą rodziców /prawnych opiekunów dziecka.

Dokumentem, który pomoże dziecku w funkcjonowaniu szkolnym jest opinia poradni PP. Zawiera ona opis słabych i mocnych stron funkcjonowania dziecka, a więc wskazuje, jakie funkcje rozwijają się z opóźnieniem, co jest przyczyną trudności, a na jakich funkcjach można oprzeć się w pracy bieżącej i na terapii. Ponadto znajdują się tam wskazania i zalecenia, jaką pomoc dziecko powinno otrzymać w szkole i w domu. Uczniom z trudnościami w nauce potrzebna jest pomoc nauczycieli  uczących jak i codzienne wsparcie ze strony najbliższych. Jeśli problemy dziecka będą zauważone wcześnie i zaległości nie będą duże to pomoc będzie skuteczna.

W celu przezwyciężenia trudności w nauce w szkołach prowadzone są dla uczniów potrzebujących zajęcia dydaktyczno – wyrównawcze oraz korekcyjno – kompensacyjne.  Dziecko wówczas pracuje ze specjalistą, a praca musi być dostosowana do jego możliwości rozwojowych oraz potrzeb psychofizycznych.

Zbyt późno wykryte u ucznia zaburzenia rozwojowe oraz wszelkie zaniedbania mogą doprowadzić do nagromadzenia się braków w wiadomościach szkolnych oraz zaburzeń rozwoju osobowości.

Często najtrudniejsze dla rodziców jest zaakceptowanie faktu, że dziecko ma trudności w nauce. Uczeń, który nie jest w stanie zaspokoić ambicji rodziców, znajduje się  wyjątkowo trudnej sytuacji. Bardzo często rodzice krytykują wtedy swoje dziecko, porównują z innymi, a ono czuje wówczas, że zawiodło oczekiwania rodziców. Rodzice powinni wiedzieć, że podstawowym warunkiem skutecznej pomocy dziecku są komunikaty, że jest ono kochane i akceptowane pomimo jego trudności.

Jak   pomagać   dziecku,  które   ma   trudności   w   nauce?

1. Należy jak  najwcześniej poinformować wychowawcę klasy o  trudnościach dziecka; omówić jego  problem  oraz poprosić  o  współpracę, poradę, instrukcje do  pracy  z dzieckiem  w domu.

2. Trzeba interesować się  postępami dziecka; rodzice  powinni  systematycznie uczęszczać na zebrania  klasowe i wykazywać zainteresowanie  problemami dziecka.

3. Ważne jest również odpowiednie zachowanie rodzica  po  przyjściu   z  wywiadówki,  należy powstrzymać negatywne emocje. Najlepiej dać  sobie  czas na wyciszenie, by później podczas rozmowy z  dzieckiem  przekazać  mu  pozytywne  informacje  o  nim,  jak i  negatywne, gdy pojawią  się  problemy  wspólnie  ustalić  ich rozwiązanie.

4. Bardzo  istotna   jest  pomoc  dziecku w odrabianiu  lekcji  – Rodzicu !   Wspieraj, ale  nie wyręczaj ! Dziecko z ,,trudnościami w nauce ” winno wykonywać więcej ćwiczeń  utrwalających materiał  szkolny. Warto  też  w domu wspólnie  powtarzać  materiał  z  lekcji, aby  nie  dopuścić do  nagromadzenia  się  wielu zaległości, które  w  konsekwencji  mogą  doprowadzić  do  tego, że dziecko  nie będzie  w  stanie  sprostać  wymaganiom  szkolnym.

5. Pomagając  dziecku  w  odrabianiu zadań  domowych  nie  należy  go  wyręczać, lecz  wdrażać do samodzielnej pracy. W  razie  zauważenia  trudności  trzeba  pomóc  dziecku  w  taki  sposób, aby  nie  czuło  własnej  nieudolności. Pracy  z  dzieckiem  w  domu  powinien podjąć  się  rodzic bardziej  opanowany,  spokojniejszy, bardziej  tolerancyjny  na  niepowodzenia  dziecka czyli  nie ten kto  jest  ,,mądrzejszy”, ale  ten, kto  ma  najwięcej  cierpliwości. Rodzic  powinien dopilnować, aby  dziecko  miało zawsze  odrobioną  pracę  domową, spakowany  plecak, niezbędne przybory  do  szkoły na  następny dzień, itp.            

6. Nie  należy przeceniać znaczenia oceny. Oceny  otrzymane  w  szkole  decydują  o  tym  czy dziecko jest radosne,  smutne,  akceptowane  czy  odrzucone. Istotne  jest, aby rodzic  doceniał zawsze  pracę  dziecka, jego  zaangażowanie  w  pracę, chwalił  nawet  za  najmniejsze  osiągnięcia. Dziecko będzie wtedy zadowolone i zmobilizowane do dalszego wysiłku.  Rodzic  nie powinien porównywać  ocen  swojego  dziecka  z  ocenami  rówieśników  czy  rodzeństwa.

7. Rodzic  powinien  motywować dziecko do nauki. Motywacja  jest  siłą do nauki, a  skutecznym środkiem  jest np. drobna nagroda, uznanie rodziców.  Jeśli  rodzic  będzie interesować się tym, co dziecko robiło w szkole, przeglądać na  bieżąco  zeszyty dziecka, czytać  wspólnie  notatki  z  zajęć, chwalić dziecko  gdy wykona  ćwiczenie  poprawnie –  wtedy  dziecko  będzie  czuło  satysfakcję z własnych  osiągnięć  i  chętniej  będzie  się  uczyło. Dziecko  powinno wiedzieć, że  rodzice  są  po jego  stronie  i  może zawsze na nich liczyć.  Ważne  jest  zapewnienie  atmosfery  zrozumienia, akceptacji i  życzliwości.

8. Istotne  w  postępowaniu  rodzica  jest  budowanie  w  dziecku  poczucia  jego  własnej  wartości. Dziecko  będzie  pozytywnie  myślało o sobie, gdy będzie miało  poczucie  własnej  wartości. Znaczną  rolę w budowaniu poczucia wartości dziecka ma  wychowanie. Dziecko  tworzy wiedzę  o sobie  na  podstawie usłyszanych  informacji, od najmłodszych  lat  myśli  o  sobie, analizuje  co mówi  o  nim otoczenie.  Z uwagi  na to  istotna  jest  pozytywna  komunikacja,  wzmacnianie, pochwały  w  odniesieniu  do  realnych sytuacji  i  zachowań  dziecka.

9. Opracowanie  planu  dnia  i  organizacja  czasu wolnego. Dziecku  należy  w  ciągu  dnia wyznaczyć  czas na  naukę  oraz  czas  wolny  od  zajęć.  Bez  pomocy  rodziców  we  właściwym zaplanowaniu i  zorganizowaniu dnia, dziecko  zwłaszcza  małe, szybko  się  zniechęci, gdyż  nie poradzi  sobie  z  organizacją czasu.  Odpowiednią ilość czasu należy przeznaczyć na odrabianie lekcji i naukę. Konieczne jest zadbanie  także  o  odpoczynek.   Najlepszą  formą  spędzenia  wolnego  czasu  jest  aktywność  fizyczna   – np. :  zabawa  na  świeżym  powietrzu, jazda  na  rowerze; ma  to bardzo  duże  znaczenie  dla  prawidłowego rozwoju dziecka. Ważne jest również wspólne spędzanie czasu wolnego np. :  rodzinne  spacery, wspólne  wyjście  na  lody,  wycieczki,  gry stolikowe,  rozmowy.

10. Ograniczenie sytuacji, które  mogą  działać  na  dziecko rozpraszająco. Gdy dziecko ma  problemy z  koncentracją uwagi, należy  ograniczyć mu podczas pracy wszelkie  bodźce, które by mu przeszkadzały (głośna muzyka, odgłosy  z  innych pomieszczeń, rozmowy telefoniczne, itp.). Miejsce  do pracy powinno być  uprzątnięte, bez zbędnych przedmiotów przykuwających  wzrok  dziecka  i  rozpraszających  jego  uwagę. Obserwując  u  dziecka  podczas  ćwiczeń  spadek  zainteresowania, rozprężenie  uwagi, należy  przerwać  ćwiczenia  i  zorganizować  mu np.: zabawę słowną w dokończenie wyrazów, kto powie  więcej wyrazów na  daną  literę, kilka  ćwiczeń  ruchowych, czy  chwilę  rozmowy  przy  herbatce  i  ciastku, itp.

Aby pomóc dziecku w nauce, należy przestrzegać ważnych zasad:

• Należy od początku przyzwyczaić dziecko do wykonywania  zadań domowych o  tym samym czasie – Rodzic winien być  konsekwentny  w  przestrzeganiu przyjętej  zasady,
• Wykonywanie  zadań  powinno  odbywać się  stale  w  tym  samym  miejscu (najlepiej, jeśli będzie to własny  pokój i  własne  biurko), w  ciszy,  spokoju  oraz  odpowiednim oświetleniu.
• Przed  przystąpieniem  do  odrabiania  lekcji  dziecko  powinno  przygotować sobie potrzebne  przybory.
• Ważne  jest  stopniowanie  trudności – najpierw należy wykonywać zadania trudniejsze, które  wymagają  więcej  energii,  a  później  przejść  do  zadań łatwiejszych.
• Podczas  pracy  nie należy  rozpraszać  uwagi  dziecka, nie odrywać od pracy, nie  obciążać go  innymi  pracami,  nie  absorbować  pobocznymi  tematami.
• Istotne  jest by stosować, gdy zachodzi konieczność, małe  przerwy w nauce.
• Po wykonaniu  każdego  zadania, wymagającego  od  dziecka wysiłku,  należy je pochwalić,  obdarzyć  uwagą.
• Pomoc  rodziców  musi  być  przemyślana, nie  może to być  wyręczanie dzieci z  ich obowiązków.
• Należy stworzyć w  domu  odpowiednią  atmosferę  poszanowania  nauki  np.: gromadzenie odpowiedniej literatury, którą dziecko może wykorzystać do nauki.

Kiedy dziecko nie powinno odrabiać lekcji?

• Dziecko nie powinno odrabiać lekcji bezpośrednio po zakończeniu zajęć w szkole, ponieważ jest zmęczone i ma prawo do odpoczynku.
• Tuż po obfitym posiłku, obiedzie, kolacji gdyż wówczas organizm jest nastawiony na trawienie.
• Późnym wieczorem, po godzinie 20- tej .

 

Lektura dla rodziców :

- Faber, E. Mazlish ,,Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły”,

,,Jak mówić żeby dzieci się uczyły”, Media Rodzina;

- G. W. Green ,,Jak pomagać dziecku w nauce” Warszawa 1997r;

- D. Stipek K. Seal ,,Jak nakłonić dziecko do nauki”, Warszawa 2002r.