„Celem naszych czynów powinno być czynienie dobra”

Platon

Co to jest wolontariat?

 

Wolontariat, woluntariat

«dobrowolna, bezpłatna praca społeczna, zwłaszcza związana z opieką nad nieuleczalnie chorymi lub niepełnosprawnymi ludźmi»

Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego

 

Wolontariusz, wolontariat

«osoba pracująca gdzieś dobrowolnie, bez wynagrodzenia, zwłaszcza opiekująca się nieuleczalnie chorymi lub niepełnosprawnymi ludźmi»

«praktykant pracujący bez wynagrodzenia w celu zaznajomienia się z zawodem»

daw. «ochotnik w wojsku»

Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego

 

Wolontariat (łac. Voluntarius – dobrowolny) – dobrowolna, bezpłatna, świadoma praca na rzecz innych lub całego społeczeństwa, wykraczająca poza związki rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie.

 

Wolontariusz to osoba pracująca na zasadzie wolontariatu. Według Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wolontariuszem jest ten, kto dobrowolnie i świadomie oraz bez wynagrodzenia angażuje się w pracę na rzecz osób, organizacji pozarządowych, a także rozmaitych instytucji działających w różnych obszarach społecznych. Instytucje te nie mogą korzystać z pracy wolontariuszy przy prowadzonej działalności gospodarczej, czego wprost zakazuje ustawa.

Określenie bezpłatna nie oznacza bezinteresowna, lecz bez wynagrodzenia materialnego. W rzeczywistości wolontariusz uzyskuje liczne korzyści niematerialne: satysfakcję, spełnienie swoich motywacji (poczucie sensu, uznanie ze strony innych, podwyższenie samooceny itd.), zyskuje nowych przyjaciół i znajomych, zdobywa wiedzę, doświadczenie i nowe umiejętności, a w związku z tym i lepszą pozycję na rynku pracy.

Określenie wykraczająca poza związki rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie oznacza, że nie każda praca na rzecz innych jest wolontariatem. Np. pomoc własnej babci wolontariatem nie jest, natomiast pomoc starszej osobie w pobliskim hospicjum czy domu pomocy społecznej – jest.

Wikipedia

 

Jak być dobrym wolontariuszem

Decydując się na wolontariat ważne jest, abyś przestrzegał pewnych zasad, które charakteryzują działalność wolontariuszy. Zostały one określone w Karcie Etycznej Wolontariusza. Jest o nieformalny kodeks postępowania wolontarystycznego, wskazujący na reguły i normy, którymi każdy wolontariusz powinien się kierować.

Karta etyczna wolontariusza

• Będę wypełniać wszystkie zadania związane z przyjętą rolą.
• Nie będę składać obietnic, których nie jestem w stanie spełnić.
• W przypadku niemożności wywiązania się z zobowiązań, poinformuję o tym koordynatora pracy wolontariuszy.
• Zachowam dyskrecję w sprawach prywatnych, będę unikać zachowań, które mogą być niewłaściwie rozumiane.
• Będę otwarty na nowe pomysły i sposoby działania.
• Wykorzystam szansę poznania i nauczenia się nowych rzeczy od innych osób.
• Nie będę krytykować rzeczy, których nie rozumiem.
• Będę pytać o rzeczy, których nie rozumiem.
• Będę działać w zespole.
• Będę osobą, na której można polegać.
• Będę pracować lepiej i z większą satysfakcją, wykonując to, czego się ode mnie oczekuje.
• Będę chętnie uczyć się. Wiem, że nauka jest nieodłączną częścią każdej dobrze wykonanej pracy.
• Będę uczestniczyć w obowiązkowych spotkaniach.
• Postaram się być bardzo dobrym wolontariuszem.

 

Skąd wziął się wolontariat

Jednym z pierwszych ludzi, którzy pojmowali wolontariat we współczesnym znaczeniu był szwajcarski pacyfista Pierre Ceresole. W 1920 r. zorganizował on pierwszy obóz – Service Civil Volontaire – będący reakcją na wydarzenia i następstwa I wojny światowej. W obozie zebrał ochotników spośród walczących ze sobą uprzednio krajów, aby odbudować ze zniszczeń wojennych wioskę w pobliżu Verdun. Pierre Ceresole, jako gorliwy chrześcijanin dostrzegał konflikt ideałów chrześcijańskiej miłości bliźniego z politycznymi rozgrywkami i okrucieństwem wojny. W kolejnych latach organizował następne obozy. Pojawiło się też wiele grup i jednostek inspirowanych jego przykładem, starających się ochotniczą pracą realizować ideał bezinteresownej miłości i pokoju.

 

Wracając do historii wolontariatu, warto pamiętać również o jego początkach w Stanach Zjednoczonych. Pierwsi pionierzy, przybywający do USA, aby przetrwać musieli ze sobą współpracować, budując swoje domy, miasta, polując. Tworzyli ówczesne zalążki społeczności lokalnych. Pomagali sobie i nowym napływającym osadnikom. Na ten okres właśnie datuje się początek działań wolontarystycznych za oceanem.

Po II wojnie światowej powstało wiele inicjatyw i organizacji międzynarodowych, promujących wolontariat. Jedną z nich jest UNESCO, które powołało do życia instytucję mającą ułatwić współpracę i koordynację organizacji wolontariackich CCIVS (Coordinating Committee for International Voluntary Service), zrzeszającą obecnie ok. 140 organizacji. W stosunku do idei pierwotnych Ceresola, pole działalności tych organizacji znacznie się rozszerzyło.

Powstanie Unii Europejskiej również miało wpływ na organizację ruchu wolontarystycznego na Starym Kontynencie. Narodowe instytucje wolontariatu zrzeszają się w sieci współpracy, opracowują wspólne programy działania, prowadzą politykę promocji i rozwijania pracy ochotniczej. Nie sposób jest jednoznacznie wskazać tej jedynej i najważniejszej instytucji wolontariatu.

źródło: wolontariat.org.pl

Wolontariat w Polsce

W Polsce istnieje długoletnia tradycja pracy społecznej, tradycja pomagania sobie wzajemnie, angażowania się na rzecz rozwiązywania problemów potrzebujących. Osoby działające na tym polu określano mianem społeczników, altruistów itp. Powszechnie znane są sylwetki Henryka Jordana, Janusza Korczaka czy postaci literackie Wokulskiego, dr Judyma. Określenie „wolontariusz” nie było używane.

W języku polskim od dawna znane było pojęcie wolontariusz pochodzące od łacińskiego voluntarius – dobrowolny, ochotniczy, ale dotyczyło praktykanta pracującego bez wynagrodzenia dla zaznajomienia się z zawodem jak również ochotnika w wojsku.

Nas interesuje jednak szerszy kontekst społeczny tego pojęcia, funkcjonujący w krajach o wieloletniej tradycji wolontariatu. Określa on zarówno współczesną definicję tej działalności, jak również ukazuje wielość obszarów życia społecznego, w których pomagają wolontariusze. Wolontariat i pomaganie związane są nieustannie z naszymi dziejami, potrzebą człowieka, by angażować się w zmienianie świata, rozwój społeczny, wspieranie najsłabszych i wykluczonych.

We współczesnym świecie działania te są wciąż potrzebne, a idea wolontariatu jest nadal aktualna. Wolontariat w Polsce, we współczesnym tego słowa rozumieniu, funkcjonuje od początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku. W roku 1993 r. powstało w naszym kraju, w Warszawie, Centrum Wolontariatu. Była to pierwsza tego typu placówka w Polsce.

Obecnie nazwa Centrum Wolontariatu obejmuje wszystkie organizacje i inicjatywy społeczne, które promują bezinteresowną pomoc innym, przygotowują wolontariuszy, organizacje pozarządowe i placówki publiczne do współpracy. Głównym obszarem działań Centrów jest pośrednictwo wolontariatu, pełniące funkcję „skrzynki kontaktowej” dla wolontariuszy i wszystkich osób zainteresowanych ich pomocą. Ułatwia ono nawiązywanie kontaktu ochotników z instytucjami i osobami oczekującymi ich pomocy.

 

źródło: wolontariat.org.pl

Dowiesz się więcej o historii wolontariatu na świecie i w Polsce: Historia wolontariatu

Obejrzyj film pt. Mała historia dobroczynności